E-Ticaret Terimler Sözlüğü

E-Ticaret, Bilgisayar ve Genel Internet Terimleri Bilgi Bankası

A    B    C    D    E    F    G    H    I    K    L    M    N    O    Ö    P    S    Ş    T    U    Ü    V    W    X    Y    Z

A


Acquirer Bank:

POS bankası.

Açık Anahtar (Public Key):
Açık anahtarlı bir kriptografik yöntem (algoritma) kullanan bir kullanıcının kendisine ait olan iki anahtarından kamuya açık olanı.

Açık Anahtar Altyapısı-AAA (Public Key Infrastructure-PKI):
Bilgi iletişiminde açık anahtarlı kriptografinin yaygın ve güvenli olarak kullanılabilmesini sağlamaya yarayan ve birbirleriyle eşgüdüm içinde çalışan anahtar üretimi, anahtar yönetimi, onay kurumu, sayısal noterlik, zaman damgası gibi hizmetlerin tümü.

Açık Anahtarlı Kriptografi (Public Key Cryptography):
Her kullanıcıya, sürekli kullanım için biri açık diğeri gizli iki anahtarın verildiği şifreleme/şifre çözme yöntemlerinin tümü. Asimetrik kriptografi ya da çift anahtarlı kriptografi adını da alır.

Açık Bilgisayar Ağı (Open Computer Network):
İsteyen herhangi bir bilgisayar kullanıcısının bağlanabileceği ve diğer kişilerle bilgisayar üzerinden iletişim kurabileceği, herkese açık elektronik iletişim ortamı. Örnek: İnternet.

Alacak Belgesi:
Kart kullanılarak alınmış olan malın veya hizmetin iadesi veya yapılan işlemin iptali halinde üye işyeri tarafından düzenlenip üye işyeri yetkililerince imzalanan belge.

Anahtar (Key):
Şifreleme ve şifre çözme sırasında kullanılan sayı dizisi.

Anahtar Üretimi (Key Generation):
Açık anahtarlı kriptografide, her kullanıcının açık/gizli anahtar çiftinin, kullanılan kriptografik yönteme bağlı matematiksel işlemlerle hazırlanması.

Anahtar Yönetimi (Key Management):
Açık anahtarlı kriptografide her kullanıcıya farklı anahtar çiftleri verilmesi, kullanıcıların açık anahtarlarının herkesin ulaşımına açık olarak saklanması ve kullanıcıların gizli anahtarlarının mutlak gizliliğinin sağlanmasından sorumlu düzen.

Anahtarı Bulan Kurum-ABK (Key Recovery Agency-KRA):
Yasal erişime yardımcı olmak amacıyla kurulan ve yargının gerektirdiği durumlarda, zan altındaki kişinin gizli anahtarının matematiksel yöntemlerle elde edilmesini sağlayan kurum. Gizli anahtarını kaybeden herhangi bir kişi de, kimliğini belgeleyerek ABK’ye başvurursa anahtarını yeniden elde edebilir.

ATM (Otomatik Vezne Makineleri):
Kart hamillerinin banka ve kredi kartları aracılığıyla mevduat ve kredi kartı hesaplarına şifre aracılığı ile ulaşmalarını ve sunulan bankacılık hizmetlerini kullanmalarını sağlayan elektronik cihazlardır.

Ayıplı Mal:
Satıcı veya sağlayıcının tüketiciye temin edilen ürün veya hizmette satıcı ve sağlayıcının bildirdiği niteliklerin bulunmaması; nitelik veya niteliği etkileyen niceliğe aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve tüketicinin ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların varlığını ifade etmektedir.
 
 

B

B2B - Business to Business:
İşletmeler arasında geleneksel yollarla gerçekleştirilen iş ilişkilerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesidir.

B2C - Business To Consumer:
Perakende satış sitelerinde olduğu gibi ürün ve hizmetlerin son tüketiciye yönelik olarak internet ortamında pazarlanması ve satışını içeren ticari faaliyetlerdir.

Banka Kartı (Debit Card):
Banka kartı doğrudan kart hamilinin mevduat hesabına bağlıdır. Bu hesaba şifre aracılığı ile ulaşılarak Otomatik Vezne Makineleri (ATM) ve Satış Noktası Terminalleri'nden (POS) mal ve hizmet alma, para çekme ve sunulan diğer bankacılık hizmetlerini yerine getirmek amacıyla banka müşterilerine verilen karttır.

Basit Bölüm (Simple segment):
Hiçbir sınıflandırmaya ihtiyacı olmayan bölüm. (Anlamı sabit ve açık olan bölüm).

Basit Veri Elemanı (Simple data element):
Tek bir değer taşıyan veri elemanı.

Bilgi Bütünlüğü (Message Integrity):
Bilginin saklanması veya açık/kapalı iletişim ağlarından iletimi sırasında içerik açısından herhangi bir değişime uğratılmamış olması, özgün halinde korunması.

Bilgi Güvenliği (Information Security):
Bilginin, i) kime ait olduğu belirlenmiş, ii) bütünlüğü korunarak, ve iii) gizliliği sağlanmış olarak iletimi ve saklanması.

Bit:
Binary rakamlardan biri. Bir bit, sıfır ya da bir değerini taşır. Bilgisayarın tanıdığı en küçük haberleşme birimidir.

Browser:
Tarayıcı. Web sayfalarını gösteren programdır.

Byte:
Genelde 8 bitten oluşan bir bit grubudur.

Bölüm Adı (Segment Name):
Doğal dilde bir ya da daha çok sözcük ile veri bölümü kavramının tanımlanması.

Bölüm Kodu (Segment Code):
Bölüm rehberinde tanımlandığı şekilde, her bölümü tek olarak gösteren kod.

Bölüm Rehberi (Segment Directory):
Tanımlandırılmış, isimlendirilmiş bölümler listesi.
 

 

C

Cayma Hakkı:
Tüketicinin yedi gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkını ifade etmektedir. Cayma hakkının kullanılabilmesi için tüketici tarafından satıcı veya sağlayıcıya cayma hakkının kullanıldığına dair yazılı veya bir sürekli veri taşıyıcısıyla bildirimde bulunulması gerekmektedir.

Chargeback (Ters İbraz):
Kart hamili ya da kart bankasının Visa, MC, AMEX, BKM vb. kuruluşların kuralları çerçevesinde işleme itirazda bulunması ve harcama itiraz sürecini başlatmasıdır. Harcama itiraz nedenleri farklılık göstermekle birlikte fraud (işlemin gerçek kart hamilince yapılmamış olması), hizmet/ürün sunmama, tutarın hatalı olması, mükerrer işlem vb. en fazla karşılaşılan nedenlerdir.

Cookies:
Web server’dan bilgisayara otomatik olarak yüklenen küçük dosyalardır. Cookies’in içindeki bilgiler aynı bilgisayar o siteye her girişinde saklı durur. Cookies, ziyaretçilerin kimliklerini belirleyerek web sitelerinin kişiselleştirilmesini sağlar.

Çift Anahtarlı Kriptografi (Double Key Cryptography):
Açık anahtarlı kriptografi veya asimetrik kriptografi.



D


Data (bilgi/veri):
Bilgisayar tarafından üretilen ve işlenebilen bilgi elemanı için kullanılan genel terimdir.

Database (Veri tabanı):
Bir bilgisayar sistemi içinde saklı ve erişilebilir verilerin tümüdür.

Deşifre Etmek (Decryption):
Yetkisi bulunmayan kişilerden korumak amacıyla şifrelenmiş bilginin, tekrar orjinal, okunabilir hale gelmesini sağlamaktır.

Dikey E-Ticaret Siteleri (Vertical E-Commerce Websites):
Tek bir kategoride ürün veya hizmet satışına odaklanan siteler. Örneğin, Zizigo.com, Ciceksepeti.com, Yemeksepeti.com.

Doküman (Document):
Bir verinin üzerine kayıt edildiği, insan ya da makine tarafından okunabilen, (değişmez) veri taşıyıcı.

Domain Name:
İnternet sitesini tanımlayan isimdir.

Download:
Dosya ya da bilgileri internetten kendi bilgisayarınıza transfer etmek.

Dönüşüm Oranı (Conversion Rate):
Web siteleri genelinde tanımlanan herhangi bir hedefe göre hesaplanan dönüşüm oranı, e-ticaret siteleri için genellikle gelen ziyaretlerin % kaçının satışa dönüştüğünü gösteren bir metriktir.



E


Elektronik İmza:
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda yer alan şekliyle elektronik imza (e-imza); başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan, kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi ifade etmektedir. E-imza; bir bilginin 3’üncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur.
E-imza sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulmaktadır.

Elektronik Kimlik Belgesi (Digital Certificate):
Onay kurumunun hazırladığı ve sayısal olarak imzaladığı, hangi açık anahtarın hangi kişiye ait olduğunu gösteren belgedir.

Elektronik Kimlik Belgesi-EKB (Digital Certificate):
Onay kurumunun hazırladığı ve sayısal olarak imzaladığı, hangi açık anahtarın hangi kişiye ait olduğunu gösteren belge.

Elektronik Veri Değişimi-EVD (Electronic Data Interchange-EDI):
Standart bir formda yazılmış olan bilgilerin bilgisayarlar arasında aktarımı ve otomatik olarak yorumlanıp işlenebilmesi.

Elektronik Veri Değişimi (Electronic Data Interchange):
Standart bir yapıda bilgisayardan – bilgisayara veri (ticari) transferi.

Erişim (Access):
Herhangi bir sistemi kullanmaya başlama, örneğin bir elektronik ticaret sistemine bilgisayar üzerinden bağlanarak iletişim kurma.

EVD Kurumu (EDI Association):
Bir ülkede EVD kullanımını düzenleyen kuruluş. Örneğin, ABD’deki EDIA, Avustralya’daki EDICA, Kanada’daki EDICC veya Yeni Zelanda’daki EDIANZ.

EVD Servis Sunucusu (EDI Server):
Bir EVD servisinin merkezinde olan bilgisayar sistem

Elektronik Ticaret:
E-ticaret müşteri, tedarikçi ve iş ortaklarınız ile internet üzerinden iletişim kurarak satış, satın alma ve ödeme işlemlerini internet üzerin gerçekleştirdiğiniz ekonomik faaliyetlere verilen genel isimdir.



F


File Transfer Protocol (FTP):
Bir bilgisayardan diğerine dosya gönderimini sağlayan standart internet protokolüdür.

Firewall:
İşletim sistemlerini ve veri tabanlarını harici kullanıcılardan gelebilecek güvenlik tehditlerinden korumak için tasarlanmış donanım veya yazılım sistemleridir. Dahili ve harici ağlar arasında bir duvar örerek, dahili sistemlere yetkisiz ulaşım tehditlerini ortadan kaldırır.



G


Gizli-Özel, Kişisel Anahtar (Private Key):
Anahtarlı şifreleme kullanan bir kullanıcının (SSL veya SET sertifikasına sahip mağazanın), kendisine ait olan iki anahtarından gizli tutulanıdır.

Gizlilik (Privacy):
İşlem tarafları arasındaki yazışmaların, işlemlerin veya işlem taraflarından her birine ait ticari veya kişisel veri veya bilgilerin üçüncü kişilerden gizli tutulmasıdır.

Güvenilir Üçüncü Kuruluş, Kurum veya Kişi-GÜK (Trusted Third Party-TTP):
Bir çeşit onay kurumu. Onay kurumlarının yaptığı gibi kişilerin kimliğini güvenli olarak belirleyip, elektronik kimlik belgelerini hazırlamaya ve anahtar yönetimini sağlamaya ek olarak, kişilerin gizli anahtarlarını çok güvenli bir ortamda saklayan ve gerektiğinde yargı kararıyla yetkili makamlara veren kuruluş.

Güvenlik:
Kaynakların yetkisiz kullanımını önleyen kontrol mekanizmasıdır.



H


HTML (Hypertext Markup Language):
Web sayfalarını yazmakta kullanılan dildir.

HTTP (Hypertext Transfer Protocol):
Web server’lardan browser’lara bilgi transferinde kullanılan protokoldür. Bu yüzden adresler http ile başlar.



I


Imprinter:
İşyerinin kredi kartı kabul ederken kullandığı ve kredi kartının ön yüzündeki kabartma bilgilerini satış belgesi üzerine geçiren mekanik cihaz.

Issuer Bank:
Kart bankası.

İnternet:
Birçok bilgisayar sistemini TCP/IP protokolu ile birbirine bağlayan dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır.

İSS (İnternet Servis Sağlayıcı):
İnternet erişimini sağlayan, web browsing ve mail servisi veren firmalardır.



K


Kamusal Anahtar (Public Key):
Kamusal anahtarı bir şifreleme yöntemi olarak kullanan bir kullanıcının kendisine ait olan iki anahtarından kamuya açık olanıdır.

Kanal (Channel):
Bilginin bir kullanıcıdan diğerine iletimi için gereken fiziksel iletişim ortamı, örneğin, bilgisayar bağlantısı, telefon kablosu, radyolink ve uydu üzerinden diğer kullanıcıya ulaşan bağlantının tümü.

Kapalı Bilgisayar Ağı (Closed Computer Network):
Kullanıcılardan biri olmak için belirli koşulların sağlanması gerektiği, herkese açık olmayan bilgisayar ağları.
Örnek: Bankalar ve bankamatikler arasındaki bağlantı.

Kart Hamili:
Banka ve kart çıkartmaya yetkili kuruluş ile yaptıkları sözleşme dahilinde tarafına kart verilen kişidir.

Kartlı Sistem Kuruluşu:
Kredi kartı veya banka kartı sistemini kuran ve bu sisteme göre kart çıkarma veya kart kabulü konusunda üye işyeri anlaşması yapma yetkisi veren kuruluşlardır.

Kredi Kartı:
Bankalar ve çıkartmaya yetkili kuruluşların müşterilerine belirli limitler dahilinde açtıkları kredilerle, nakit kullanmaksızın mal ve hizmet alabilmeleri, nakit kredi çekebilmeleri için verdikleri ödeme aracıdır.

Kimlik Belirleme (Authentication):
Herhangi bir servisi almak isteyen birinin, gerçekten de kendi iddia ettiği kişi olduğunun belirlenmesi.

Kod:
(a) Bilginin kısaltılarak kayıt edildiği ya da tanımlandığı karakter dizisi (b) Bilgisayarın tanıyacağı formda özel semboller kullanılarak bilginin gösterilmesi ya da tanımlanması.

Kriptografik Algoritma (Cryptographic Algorithm):
Şifreleme / şifre çözmede kullanılan belirli bir yöntemin ayrıntılı içeriği, bu içeriğin matematiksel adımları.

Kriptoloji (Cryptology):
Güvenli bilgi iletişimi ve/veya saklanması için sifreleme ve sifre çözme yöntemleri türeten, geliştiren, inceleyen bilim dalı.



L


Lan (Local Area Network):
Birbirine yakın bulunan, çoğunlukla aynı binada bulunan bilgisayarları bir kablo ile birbirine bağlayan ağdır.



M


Merchant Bank (Acquirer bank):
POS bankası.

Mesafeli Satış Sözleşmesi:
Yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi ya da ifası kararlaştırılan sözleşmeleri ifade etmektedir.

Mesaj Çizeneği (Message Diagram):
Bir mesaj içindeki bölüm dizisinin grafiksel gösterimi.

Mesaj Kodu (Message Code):
Mesaj tipini tanımlayan ve tek olan alfabetik referans (isim).

Mesaj Rehberi (Message Directory): 
İsimlendirilmiş, tanımlandırılmış ve tarif edilmiş mesaj tiplerinin listesi.

Mesaj Tipi (Message Type):
Belirlenmış işlem tipi için ihtiyaçları kapsayan, tanımlanmış ve planlanmış veri kümesi (seti).

Mesaj (Message):
Bilgiyi taşımak üzere planlanmış sıralı (düzenli) karakter serisi.



N


Nakit Ödeme Belgesi:
Kredi kartı hamiline yapılan nakit ödemelerde düzenlenip kart hamili tarafından imzalanan belgedir.

Network:
Birbirine donanım ve yazılım olarak bağlı bulunan bir grup bilgisayardır.

NFC (Near Field Communications - Yakın Saha İletişimi):
NFC, kablosuz bir şekilde, yakın mesafeden (yaklaşık 4 cm) güvenli bilgi aktarımını sağlayan bir teknolojidir. NFC teknolojisinin cep telefonlarında kullanılması, ödeme, akıllı posterlerden bilgi alma, elektronik cihazlar arası veri aktarımı, bilet olarak kullanma gibi temassız pek çok servisten akıllı cep telefonu kullanılarak yararlanılmasına imkân sağlar.



O


Onay Kurumu-OK (Certifying Authority-CA):
Kişilerin kimliğini güvenli olarak belirleyip elektronik kimlik belgelerini hazırlayan ve anahtar yönetimini sağlayan kuruluş.



Ö


Ödeme Geçidi (Payment Gateway):
Firmaların, bankaların networklerine gönderdikleri tüm kredi kartı işlemleri için güvenli bağlantı sağlayan araçtır.

Ön Bilgilendirme Formu:
Mesafeli Satış Sözleşmesi’nin kurulmasından önce satıcı veya sağlayıcı tarafından tüketiciye sağlanan; satıcı veya sağlayıcı hakkında bilgiler, sözleşmenin konusu, ürün veya hizmetin satış fiyatı, teslim masrafları, cayma hakkının kullanılması gibi işleme ilişkin tüm verilerin yer aldığı bilgilendirme formu. Ön Bilgilendirme Formu tüketici tarafından kabul edilmedikçe Mesafeli Satış Sözleşmesi’nin akdedilmesi mümkün değildir.



P


POS Cihazı (Point of Sale Terminal):
İşyerlerinin kredi/banka kartı kabul ederken kullandığı elektronik cihazdır. Bu cihaz kartın çipindeki bilgileri veya arka yüzündeki manyetik şerit bilgilerini elektronik olarak okur ve elektronik olarak yetki alıp işlemi tamamlar.

Protokol:
Verilerin bilgisayarlar arasında gönderimi sırasındaki bir dizi kuraldır.

Provizyon (Otorizasyon):
Kartın limitinin müsait olup olmadığının, kartın kayıp - çalıntı kaydının bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla telefon aracılığıyla ve/veya elektronik olarak yapılan işlemdir. Imprinter ile yapılan işlemlerde işyeri, bankanın kredi kartları provizyon servisini telefonla arayıp kart numarasını vererek işlem için onay talep eder. POS ve ATM cihazlarında ise kartın cihazdan geçirilmesi ile provizyon online olarak alınır.

Proxy Server:
Proxy server, web sayfalarının hafızalandırılmasıdır. Proxy server ile hangi kullanıcıların internet üzerinde hangi sitelere girdiği kontrol edilebilir, eğer gerekli ise bazı sitelere erişim hakları sınırlanabilir.



S


Sanal Mağaza:
Firmaların ürün/hizmetlerinin internet üzerinden satış ve tanıtımını yapmalarını sağlayan web siteleridir.

Sanal POS (VPOS):
Günlük yaşamda kredi kartlı alışverişlerde kullandığımız POS (Point of Sale- Ödeme Noktası) cihazlarının, e-ticarete ve dolayısıyla internet’e uyarlanmış şekline VPOS (Virtual Point of Sale- Sanal Ödeme Noktası) denir. Aynı zamanda Sanal POS olarak da adlandırılan VPOS, Internet üzerinden alışveriş yaptıran işyerlerinin kredi kartından tahsilât yapabilmelerini sağlayan bir POS yazılımıdır.

Satış Belgesi:
Kartla yapılan işlemlerle ilgili olarak üye işyeri tarafından düzenlenen, kart hamilinin işlemden doğan borcunu ve diğer bilgileri gösteren ve kart hamili tarafından imzalanan belgedir.

Sayısal İmza (Digital Signature):
Elektronik ortamdaki yazışmalara eklenen, yazıyı gönderenin kimliğini ve gönderilen yazının iletim sırasında bozulmadığını kanıtlamaya yarayan bölüm. Sayısal imza, yazının içeriğine ve imzalayanın gizli anahtarına bağlı bir kriptografik yöntemle atıldığı için, sayısal imzanın doğrulanmasında, imzayı atanın açık anahtarı kullanılır.

Sayısal Noter (Digital Notary):
Bilgisayar ağlarında iletilen bilgileri tarafların isteği ile saklayıp, kendisine başvurulduğunda belgeleyebilen kuruluş.

Sepet Tutarı (Basket Value): 
Satın alan müşterininin sepetindeki ürünlerin toplam tutarı.

Software (Yazılım):
Bilgisayarların çalışmasını kontrol eden programlardır.

SSL (Secure Sockets Layer):
Netscape firması tarafından geliştirilen SSL güvenlik programının görevi, “public/private şifrelendirme” metodunu kullanarak sanal mağaza müşterisi ve sanal mağaza arasındaki bilgi akışını şifrelendirmektir. Bu sayede kişisel bilgilerin ve kredi kartı bilgilerinin gizliliği sağlanmaktadır.

Sunucu (Server):
Servis sağlayan bilgisayardır.

Stoksuz E-ticaret (Drop Shipping):
Direkt üreticiden veya toptancıdan mal tedarik ederek tüketiciye ulaşmasını sağlamak suretiyle yapılan bir ticaret şeklidir. Internet üzerinden para kazanmanın en cazip yollarından birisi olan stoksuz e-ticaret; stok tutma ve nakliye gibi ağır sorumluluklardan kurtulmanızı sadece satış ve pazarlamaya odaklanmanızı, belirlediğiniz kâr marjı üzerinden satış yapmanızı sağlar.



Ş


Şifre (PIN):
Banka ve kredi kartlarında kart hamilinin hesabına ulaşmasını sağlayan sayısal değerlerdir. Kişiye özeldir. Kartın gerçek kart hamili tarafından kullanılıp kullanılmadığını belirler.

Şifrelemek (Encryption):
Orjinal bir sırada bulunan byte’ları (örneğin bir dosyanın içine saklanmış bir dökümanı) okunamaz bir şekle (cyphertext) dönüştürme işlemidir. Amacı, bilgiyi yetkisi bulunmayan kişilerden korumayı sağlamaktır.



T


TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol):
Bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır.

Tek Anahtarlı Kriptografi (Single Key Cryptography):
Şifreleme ve şifre çözme için aynı anahtarı kullanan kriptografik yöntemlerin tümü. Simetrik kriptografi veya gizli anahtarlı kriptografi adını da alır. Kullanılan gizli anahtarı mesajı gönderen ve alan kişilerin paylaşması gerektiği için, tek anahtarlı kriptografinin güvenilirliği, her kullanıcı çiftine ayrı bir anahtar verilebilmesine bağlıdır. Bu durumda, bir kullanıcı, haberleşeceği herkes için farklı bir anahtar kullanmak zorundadır; bu ise önemli bir anahtar dağıtımı problemine yolaçar. Çift anahtarlı kriptografi , bu sorunu ortadan kaldırmıştır.

Ticari Servis Sağlayıcı (E-commerce Service Provider):
İnternet e-ticaret hizmetlerinde uzmanlaşan ve aynı zamanda bu hizmetler için özel yazılımlar ve dış kaynak kullanımı (outsourcing) hizmetleri sunan servis sağlayıcıları.

TSM (Trusted Service Manager-Güvenilir Servis Sağlayıcı):
NFC ekosisteminde farklı partilerin birbirleri ile olan iş ilişkilerinde verimliliği arttırabilmek için TSM rolü ortaya çıkmıştır. TSM, son kullanıcıya NFC hizmetini havadan güvenli bir şekilde dağıtan ve yönetimini yapan kuruluştur. TSM; Servis sağlayıcılara tek nokta üzerinden erişim imkanı verir. Servis sağlayıcının uzaktan NFC uygulamasını müşterinin cep telefonuna indirmesini ve yönetmesini sağlar.

Tüketiciden Tüketiciye Ticaret (Consumer to Consumer - C2C):
Son kullanıcı statüsündeki tüketiciler arasında gerçekleşen ticari işlemleri ifade eder.

Tüketici Hakem Heyeti:
Her yıl Gümrük ve Sanayi Bakanlığı tarafından belirlenen değerin üstündeki uyuşmazlıklar ile ilgilenen ve tüketiciler ile satıcı veya sağlayıcılar arasından çıkan uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla il ve ilçe merkezlerinde bulanan heyetleri ifade eder.



U


UN/EDIFACT:
Mesaj rehberinde belirlendiği düzende sıralı bölümler kümesi.

Uygulama Servis Sunucusu (Application Service Provider - ASP):
İnternet üzerinde piyasa oluşturan oyunculara, örneğin ihale, alım satım ve katalog oluşturma gibi uygulama ve hizmetleri satın almak yerine kiralama olanağı veren online dış kaynak veya ağ alanı sağlama servisi. Çoğu uygulama satıcısı sunucu sistem kiralama modeline doğru giderken, uygulama servis sağlayıcıları da genellikle, her uygulamada servis sağlayıcıya özel özellikler olduğunun bilinci içinde, yeri geldiğinde kendi uygulama özelliğini piyasa sürerken, başka bir özelliği de başka bir alandaki satıcıdan alıp kullanır.



Ü


Üye İşyeri:
Yaptığı sözleşme çerçevesinde banka kartı veya kredi kartı hamiline mal veya hizmet satmayı kabul eden gerçek veya tüzel kişidir.

Üye İşyeri Anlaşması Yapan Kuruluş (Acquirer):
Kart kabulünü sağlamak amacıyla işyerleriyle anlaşma yapan bankalar ve diğer kuruluşlardır.

Üye İşyeri Numarası:
Üye işyeri hizmeti veren kuruluş tarafından, üye işyerini tanımlamak amacıyla oluşturulan numaradır.



V


Veri Elemanı Adı (Data element name):
Doğal dilde bir ya da daha çok sözcük ile veri elemanı kavramının tanımlanması.

Veri Elemanı Niteliği (Data element attribute):
Veri elemanının tanımlanmış özelliği.

Veri Elemanı Rehberi (Data Element Directory):
Tanımlanmiş, isimlendirilmiş veri elemanı niteliklerinin, uygun veri elemanı değerinin nasıl simgeleneceğine ilişkin spesificasyonları içeren liste.

Veri Elemanı:
Verinin, tanımlamak, değer göstermek için özellikleri belirlenmiş bir birimi.

Veri:
Bilginin, iletişim, yorum, ya da işlem için uygun olarak formülize edilmiş şekilde gösterilmesi.



W


Web:
Html veya benzer dilde yazılmış internette mevcut dosyaların tümüdür.

Web Server:
Web sayfaları ve diğer bilgisayarların internet üzerinden iletişimini sağlayan protokoller geliştiren dosyaları bünyesinde barındıran bilgisayardır.



X


XML (Extensible Markup Language):
Özellikle elektronik yayıncılık ihtiyacı için geliştirilmiş olan, aynı zamanda da veri transferini kolay ve standart hale getiren bir web standardıdır.



Y


Yasal Erişim (Lawful Access):
Devletin, açık anahtarlı bir kriptografik algoritma kullananların gizli anahtarlarına, yasaların gerektirdiği durumlarda ve yargı kararıyla ulaşabilme yetkisi.

Yaşam Boyu Değeri-LTV (User Life Time Value): 
Bir müşterinin ilk geldiği günden itibaren hayatı boyunca firmaya ne kadar kazandıracağının tahminlenmesini gösteren metriktir.

Yatay E-Ticaret Sitesi (Horizontal E-Commerce Websites):
Tek bir kategori yerine birçok kategoride ürün veya hizmet satışı yapan siteler. Örneğin; Hepsiburada.com, GittiGidiyor.com.

Yazılı Beklentiler Listesi (RFP):
Tedarikçinin, bir şirket veya aracı kurum açısından tanımlanması zor olan bir ürün veya hizmetin tedariği için çözüm teklifi vermeye davet edilmesi.



Z


Zaman Damgası (Time Stamp):
Bilgisayar ağlarında iletilen mesajlara eklenen ve mesajın yazıldığı zamanı güvenli olarak belgeleyen damga.


 
Bu sözlüğe katkıda bulunmak istiyorsanız bilgi@eticaretsoft.com adresine e-posta gönderebilirsiniz.